Mikroskopijne glony o dużym potencjale, czyli okrzemki ze środowiska ekstremalnie skażonego chromem(VI)

Niektóre organizmy są niezwykle odporne na działanie różnego rodzaju szkodliwych substancji. Co więcej, potrafią te substancje w znaczącym stopniu neutralizować – wychwytywać, rozkładać lub przekształcać w formy nietoksyczne. Na potencjale tych organizmów opiera się bioremediacja – intensywnie dziś rozwijana technologia usuwania zanieczyszczeń ze środowiska (głównie wody i gleby).

Organizmy o pożądanych w procesie bioremediacji cechach znajdowane są w różnych grupach taksonomicznych, m.in. wśród roślin wyższych, grzybów, bakterii i glonów. Lista tych ostatnich być może wzbogaci się wkrótce o okrzemki (Bacillariophyceae) opisane w jednym z ostatnich numerów Chemosphere. Autorzy artykułu – fykolodzy z naszego Instytutu (Konrad Wołowski i Joanna Lenarczyk) oraz naukowcy z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie – przeprowadzili badania cieku wodnego gromadzącego przez 30 lat infiltraty z pobliskiego wysypiska odpadów przemysłowych. Pomimo ekstremalnie wysokiego stężenia chromu(VI) w wodzie (do 2000 razy wyższego niż dopuszcza polska norma!) wykryli oni w pobranych próbach aż 44 taksony okrzemek, z których większość była w stanie przetrwać w strefie silnego skażenia. Trzy gatunki – Gomphonema acuminatum, Melosira varians i Nitzschia frustulum var. frustulum – okazały się być wyjątkowo odporne na skażenie chromem(VI) i zostały wytypowane do dalszych badań. Naukowcy planują przetestować ich właściwości bioremediacyjne w warunkach laboratoryjnych

Więcej w oryginalnym artykule:

Wołowski K., Lenarczyk J., Augustynowicz J., Sitek E. 2023. Exploring a unique water ecosystem under long-term exposure to hexavalent chromium – An in situ study of natural diatom (Bacillariophyceae) communities. Chemosphere 340: 139941. DOI

Powyższy artykuł jest trzecim z serii poświęconej unikalnemu konsorcjum biologicznemu pochodzącemu ze skażonego związkami chromu(VI) cieku. Zapraszamy do lektury wcześniejszych dwóch artykułów:

Augustynowicz J., Sitek E., Latowski D., Wołowski K., Kowalczyk A., Przejczowski R. 2021. Unique biocenosis as a foundation to develop a phytobial consortium for effective bioremediation of Cr(VI)-polluted waters and sediments. Environmental Pollution 273: 116506. DOI

Ociński D., Augustynowicz J., Wołowski K., Mazur P., Sitek E., Raczyk J. 2021. Natural community of macroalgae from chromium-contaminated site for effective remediation of Cr(VI)-containing leachates. Science of The Total Environment 786: 147501. DOI

Ciek wodny zanieczyszczony związkami chromu(VI).
Foto: Ewa Sitek

Glony porastające dno badanego cieku.
Foto: Ewa Sitek

Opisywanie prób przez Joannę Augustynowicz i Ewę Sitek.
Foto: Konrad Wołowski

Epifityczne okrzemki z badanego cieku (rodzaj Gomphonema) widoczne w mikroskopie świetlnym.
Foto: Konrad Wołowski

Brązowe kolonie Melosira varians widoczne w mikroskopie świetlnym w formie nitkowatej.
Foto: Konrad Wołowski

Pojedyncza komórka okrzemki z badanego cieku (rodzaj Pinnularia) widoczna w mikroskopie świetlnym.
Foto: Konrad Wołowski